Talk: โรคกระต่ายสู่คน1 (Rabbit zoonosis) ตอนที่ 1
โรคติดเชื้อจากสัตว์สู่คน
(Zoonotic diseases) หมายถึง
โรคติดเชื้อร่วมระหว่างคนและสัตว์เลี้ยงหรือสัตว์ป่า ซึ่งพบว่าโรคในมนุษย์เกือบร้อยละ
80 เป็นโรคติดเชื้อจากสัตว์สู่คน ผมว่าคำอธิบายง่ายๆสำหรับคำนี้เราคงคิดถึง ไข้หวัดนก เนี่ยแหล่ะครับคือความน่ากลัวของสัตว์ที่อยู่ใกล้ชิดเรา
ในความคิดของผม ผมคิดว่าข้อนี้คือข้อแรกที่ต้องรู้ก่อนการเลี้ยง
หรือการทำงานร่วมกับสัตว์ทุกชนิด เพราะถ้ามีอะไรเกิดขึ้นกับคนที่เรารัก
หรือคนใกล้ตัวซึ่งเกิดจากความไม่รู้ของเราคงเป็นเรื่องที่ทุกคนไม่อยากให้เกิดขึ้นเป็นแน่
ผมจะสรุปแบบพอสังเขปในแต่ละโรคนะครับ
ถ้ามีโอกาสผลจะกล่าวในรายละเอียดของแต่ละโรคใน DizFocus แล้วกันครับ
ถ้าร่างกายของเราแข็งแรง
และมีภูมิคุ้มกันที่ดี จะไม่ค่อยติดโรคจากกระต่าย แต่ในคนที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
หรือใช้ยากดภูมิคุ้มกันต้องระวังเป็นอย่างมาก โดยโรคจากกระต่ายสู่คนเท่าที่ค้นหามามีดังนี้
1. Cheyletiella (ไรขนกระต่าย) อาการคือ
จะเป็นผื่นแดงคัน โดยไรตัวนี้จะอยู่บนตัวกระต่าย และแอบอยู่ตามที่รองนอนได้
วิธีการตรวจทำโดยดึงขนมาแปะบนน้ำมัน เราจะเจอไรที่มีหน้าตาดังรูปที่ 1 โดยกระต่ายจะเกาบริเวณที่คันและพบผงสีขาวเมื่อเราแหวกขนกระต่ายดู (รูปที่ 2)
การแก้ไขเริ่มจากฉีดยา ivermectin 200-400
µg/kg sc ให้กระต่ายและสัตว์เลี้ยง ชนิดอื่นที่มีอยู่ รวมทั้งทำความสะอาดที่รองนอน
2. Fleas (หมัด)
ส่วนมากระต่ายจะติดมาจากสัตว์ชนิดอื่นที่ใกล้ชิดกัน
โดยอาการทั้งในคนและสัตว์จะมีผื่นคัน ส่วนมากจากเป็นหมัดแมว (Ctenocephalides
felis) โดบหมัดส่วนมากจะพบที่ขอบหู (โทษทีผมหารูปไม่เจอ
คงหายไปกับคอมที่เคยหายแหล่ะมั้ง T-T หายากนะเนี่ย)
แต่ก็สามารถพบในร่างกายได้เช่นกัน วิธีการตรวจก็คือจากอึหมัด
ใช้หวีสางเหาหรืออะไรที่มันละเอียด แล้วเคาะบนกระดาษสีขาวที่เปียกน้ำ
จะพบเป็นสีแดงเนื่องจากหมัดจะกินเลือด หรือเราจะพบอึสีดำๆเมื่อเราแหวกขน (รูปที่ 3) วิธีการป้องกันรักษาไม่สองกรณี
กรณีแรกคือเราเลี้ยงแต่กระต่ายไม่มีสัตว์อื่น เราก็ไม่ให้กระต่ายไปพบสัตว์ชนิดอื่น
แต่ถ้าเรามีสัตว์อื่นก็ต้องใช้ยาในสัตว์ทุกตัวซึ่งสามารถเลือกใช้ตัวยา Selamectin
ได้ครับ
3.
Psoroptes cuniculi (ไรหู) พบยากมากครับที่ไรดังกล่าวจะมาทำลายมนุษย์
สังเกตง่ายมากดูด้านในใบหูของกระต่ายเห็นเป็นแผ่นๆ (รูปที่5) ถ้าดึงออกมาก็เจอตัวมันออกมาวิ่งอย่างมากมาย รักษาก็ ivermectin 200-400 µg/kg sc ให้สามครั้งห่างครั้งละ 2 สัปดาห์
แต่อย่างไรก็ตามเราต้องทำความสะอาดสถานที่เลี้ยงให้สะอาดด้วย
4. Trichophyton mentagrophytes หรือ Microsporum canis (เชื้อรา) อาการไม่ต้องอธิบายมากเป็นผื่นแดงคัน ในกระต่ายมันพบที่ปลายนิ้ว ปลายจมูก ใบหู
และขอบตา (รูปที่ 7-8) สามารถใช้
Itraconazole 10mg/kg PO วันละครั้งนาน 15 วันในการรักษา
สำหรับในฟาร์มจะเป็นจุดบอกได้ว่าขณะนี้ร่างกายกระต่ายอ่อนแอ
และความไม่สะอาดของโรงเรือน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น